Một số chất béo trong gan là bình thường. Nhưng nếu chất béo chiếm hơn 5% -10% của trọng lượng của gan thì được xem như gan nhiễm mỡ.
Gan nhiễm mỡ được chia ra làm 2 nhóm chính: gan nhiễm mỡ do rượu và không do rượu.
Mức độ gan nhiễm mỡ được phân loại chính dựa trên kết quả siêu âm, CT và MRI : nhẹ, trung bình và nặng. Ngoài ra còn có thêm thể loại nữa là gan nhiễm mỡ từng vùng.

Gan nhiễm mỡ do rượu: nằm trong bệnh cảnh bệnh gan do rượu ( AFLD)
    Hầu như tất cả những người nghiện rượu đều phát triển gan nhiễm mỡ.  
    Gan nhiễm mỡ có thể xảy ra sau khi uống một lượng vừa phải hoặc lớn rượu hoặc sau những đợt uống rượu “ quắt cần câu”.
    Yếu tố di truyền cũng góp phần trong bệnh cảnh gan nhiễm mỡ do rượu.
    Các yếu tố khác có thể ảnh hưởng cơ hội phát triển bệnh gan nhiễm mỡ do rượu bao gồm:
            • Viêm gan C (có thể dẫn đến viêm gan)
            • Tình trạng dư chất sắt
            • Béo phì
            • Chế độ ăn uống

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD)
    Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu tại là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh gan mãn tính. Gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến tổn thương gan vĩnh viễn, nó có thể dẫn xơ gan. Có            khoảng 20% người trưởng thành có thể có ít nhiều gan nhiễm mỡ. 

    Nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu là không rõ ràng. Gan nhiễm mỡ không do rượu cũng có yếu tố gia đình. Nó thường xãy ra ở tuổi trung niên và thừa cân        hoặc béo phì. Những người này thường có hàm lượng cholesterol cao hoặc triglyceridesvà bệnh tiểu đường hoặc tiền tiểu đường (kháng insulin).

    Nguyên nhân tiềm năng khác của bệnh gan nhiễm mỡ bao gồm:
            • Thuốc
            • Viêm gan siêu vi
            • Bệnh gan tự miễn hoặc được thừa kế
            • Giảm cân nhanh chóng
            • Suy dinh dưỡng
    
    Nghiên cứu gần đây cho thấy phát triển quá mức của vi khuẩn trong ruột non và những thay đổi khác trong ruột có thể liên quan với bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. 
Gan nhiễm mỡ cấp tính của mẹ và thai nhi
    Mặc dù rất hiếm, chất béo có thể tích tụ trong gan của một người mẹ trong quá trình mang thai , đưa cả mẹ và thai nhi có nguy cơ nghiêm trọng. Hoặc có thể bị suy gan, suy thận,        nhiễm trùng nặng, hoặc xuất huyết. Không ai hoàn toàn hiểu được nguyên nhân của nó, nhưng kích thích tố có thể đóng một vai trò.

    Sau khi chẩn đoán được xác nhận, em bé được chuyển càng nhanh càng tốt. Mặc dù người mẹ có thể cần chăm sóc đặc biệt trong vài ngày, chức năng gan thường trở lại bình        thường trong vòng một vài tuần.

Các triệu chứng của bệnh gan nhiễm mỡ
    Bệnh gan nhiễm mỡ thường là im lặng, sản xuất không có triệu chứng, đặc biệt là trong đầu. Nếu những tiến bộ bệnh - mà thường là trong khoảng thời gian năm, hoặc thậm chí        nhiều thập kỷ - nó có thể gây ra vấn đề mơ hồ như:
            • Mệt mỏi
            • Giảm cân hoặc chán ăn
            • Yếu
            • Buồn nôn
            • Nhầm lẫn, đánh giá kém, hoặc khó tập trung

Những triệu chứng này cũng có thể xuất hiện:
            • Đau ở trung tâm hoặc một phần trên bên phải của bụng
            • Gan lớn ra.    
            • Thay đổi sắc tố da : da loang lổ, tối da, đổi màu, thường là trên cổ hoặc khu vực dưới cánh tay

Với bệnh gan do rượu, các triệu chứng có thể xấu đi sau một thời gian uống rượu nhiều.  Nếu xơ gan phát triển, gan mất khả năng hoạt động. Điều này có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng như:
            • Giữ nước
            • Báng bụng.
            • Xuất huyết.
            • Vàng da (vàng da và mắt)
            • Suy gan

Chẩn đoán gan nhiễm mỡ
    Chẩn đoán xác định chỉ cần siêu âm gan là đủ và chính xác 100%. Nhưng để chẩn đoán nguyên nhân thì cần thêm các xét nghiệm máu hỗi trợ như chức năng gan, mỡ máu, đường    huyết, nội tiết tố, viêm gan siêu vi,…

Điều trị bệnh gan nhiễm mỡ
    Điều trị trước tiên là chúng ta điều trị nguyên nhân như hạ mỡ máu, điều trị tiểu đường, ngưng rượu bia, 
    Chế độ ăn uống thích hợp, tập thể dục thường xuyên, uống nhiều nước và tránh táo bón là các phương pháp tốt góp phần hạn chế phát triển gan nhiễm mỡ.

    Lưu ý, mục tiêu đều trị gan nhiễm mỡ là chúng ta hạn chế sự phát triển của nó cũng như bảo vệ gan chứ không thể đưa gan trở lại cấu trúc bình thường được.
    Metformine đang cũng được xem là loại thuốc có thể ngăn chặn sự phát triển của gan nhiễm mỡ.
    Các loại thuốc hỗ trợ gan và các vitamine chống gốc tự do gây tổn hại cho tế bào trong cơ thể cũng có thể điều trị hỗ trợ cho sự điều trị gan nhiễm mỡ nhưng phải có chỉ định đúng    của bác sĩ chứ không thể coi như thuốc bổ thong thường.
                    HÃY CHỐNG GAN NHIỄM MỠ BẰNG Ý THỨC VÀ CUỘC SỐNG LÀNH MẠNH.

BS Trương Hiếu Nghĩa