Suy van tĩnh mạch là bệnh lý không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng  nó gây cản trở rất nhiều trong sinh hoạt và giảm chất lượng cuộc sống. Nó thường được biết qua các triệu chứng như đau nặng bắp chân, phù chân hoặc phình giãn ngoằn ngoèo các nhánh tĩnh mạch ngoại biên.

Khi có triệu chứng nặng thì điều trị vẫn không thể hết hoàn toàn bệnh lý này, do đó vấn đề cần thiết là phải hiểu nó và phòng ngừa sớm nhất.

Hệ thống tĩnh mạch chi dưới như thế nào ?

Có 2 loại:  Tĩnh mạch nông và tĩnh mạch sâu. Kèm theo có những tĩnh mạch thông nối giữa 2 hệ tĩnh mạch này.

Các nhánh tĩnh mạch bàn chân chủ yếu chạy về hệ tĩnh mạch sâu trong bắp chân, rồi hội lưu về vùng tĩnh mạch kheo chân, sau đó trở về tĩnh mạch đùi nông và sâu, cuối cùng hội lưu với các tĩnh mạch nông tạo tĩnh mạch đùi chung.

Trong hệ tĩnh mạch sâu có các van tĩnh mạch chỉ cho phép máu chạy theo hướng về tim. Sự lưu thông máu này do sự co bóp cơ vùng chân và do áp lực âm được tạo ra từ sự co bóp của tim.

Hệ tĩnh mạch thông nối bị phình giãn khi có sự tăng áp lực trong hệ tĩnh mạch sâu như suy van tĩnh mạch hoặc huyết khối trong hệ tĩnh mạch sâu này.

Bệnh lý

Khi có hiện tượng lão hóa thành mạch, bệnh lý tim, tăng áp lực vùng bụng thì sẽ gây cản trở máu trở về và dần dần sẽ gây suy van tĩnh mạch và gây các biến chứng vùng chân như mạch máu mạng nhện ( spider), giãn ngoằn ngoèo tĩnh mạch nông ( varice ), loét, viêm huyết khối..,

Giãn tĩnh mạch là kết quả của sự tích tụ các dư lượng trên thành tĩnh mạch, thiếu độ đàn hồi và mỏng thành mạch.

Các vấn đề về lưu lượng máu có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân:

    • Thiếu kali
    • Natri dư thừa
    • Thiếu vitamin E
    • Thiếu chất xơ trong chế độ ăn uống
    • Việc lạm dụng các loại thực phẩm có tính axit
    • Cholesterol cao
    • Mất nước
    • Thiếu vitamin và khoáng chất, vv ....
    • Suy tim tâm trương

Yếu tố nguy cơ giãn tĩnh mạch là:

    • Di truyền .
    • Giới tính : Nữ > Nam
    • Mang thai (30% phụ nữ sẽ phát triển giãn tĩnh mạch trong thời kỳ mang thai đầu tiên, và 55% sẽ trong thời gian mang thai thứ hai và sau của họ)
    • Tuổi (những người lớn tuổi hơn 50, như những người lớn tuổi dễ bị phát triển giãn tĩnh mạch)

Yếu tố nguy cơ suy tĩnh mạch mãn tính là:

    • Ngành nghề đòi hỏi phải có thời gian dài đứng hoặc ngồi
    • Giới tính : Nữ bị nhiều hơn
    • Béo phì .
    • Tuổi (người già dễ bị phát triển bệnh tim mạch)

Triệu chứng

Các triệu chứng của suy tĩnh mạch mãn tính bao gồm:

    • Sự hiện diện của giãn tĩnh mạch ở chân: các tĩnh mạch được giãn nở và đôi khi đau đớn.
    • Chân nặng
    • Sự xuất hiện của sưng (phù), thường xuyên nhất là mắt cá chân sưng (thường là vào buổi tối), nhưng nó cũng có thể là ngón chân hoặc bắp chân.
    • Da (xung quanh mắt cá chân) là một màu nâu (viêm da màu vàng nâu).
    • Da (xung quanh mắt cá chân) có thể mất một màu trắng (teo trắng).
    • Tạo ra một vết loét, thường là ở mặt trong của mắt cá chân hoặc chân (loét giãn tĩnh mạch).

Cách phòng ngừa: Lối sống và chế độ ăn uống tốt

Một số biện pháp đơn giản giảm tình tiết tăng nặng hoặc thúc đẩy bệnh.

Ăn một chế độ ăn cân bằng giàu chất xơ và chất chống oxy hóa bảo vệ các bức tường của tĩnh mạch của bạn. Bạn sẽ tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm:

    • Polyphenol (chất flavonoid và tannin đặc biệt): Trái cây và rau quả, rượu, trà.
    • Vitamin C : Tiêu, ổi, cây me chua, chanh, cam, kiwi, bắp cải, đu đủ, dâu tây.
    • Vitamin E : Dầu hướng dương, dầu đậu nành, dầu bắp, bơ, bơ thực vật, trứng.
    • Vitamin A : Gan, bơ, phô mai, trứng, dầu cá.
    • Selenium : Cá, hải sản, trứng, nội tạng, thịt.
    • Kẽm : Hải sản, thịt, bánh mì, rau xanh. 

Phòng chống tích cực

Để ngăn chặn suy tĩnh mạch mãn tính nên:

    • Tập thể dục thường xuyên (đi bộ, bơi lội, chạy) để thúc đẩy lưu thông máu và tạo điều kiện cho sự trở lại của máu đến tim.
    • Tránh tăng cân (nguy cơ chèn ép các tĩnh mạch)
    • Mang vớ chân hỗ trợ, nhất là khi đi và đứng nhiều.
    • Tránh táo bón vì đẩy để đi đến phân hồi lưu máu đến chân. Vì vậy, một chế độ ăn giàu chất xơ, uống nhiều nước và di chuyển thường xuyên đủ.
    • Tránh mặc quá thường xuyên cao gót giày. Chúng ngăn chặn sự chuyển động của các tĩnh mạch bắp chân và chạy một cách chính xác.

Chẩn đoán

Siêu âm tĩnh mạch là phượng tiện nhanh chóng để chẩn đoán bệnh lý này, tuy nhiên cần phải do bác sĩ có nhiều kinh nghiệm để thực thiện.

Chụp tĩnh mạch cản quang có thể khảo sát tốt toàn bộ hệ tĩnh mạch chi dưới và đánh giá chính xác vị trí các tổn thương.

Điều trị

Phương pháp điều trị hiện tại có thể ổn định bệnh, ngăn chặn sự suy giảm của nó và các biến chứng (loét chân, viêm tĩnh mạch, huyết khối tĩnh mạch sâu), chưa có thuốc chữa. Tĩnh mạch suy là một vấn đề kinh niên.

Có các chế phẩm (viên nang hoặc gel) dựa trên lá cây nho hoặc hạt dẻ giúp tăng cường trương lực các tĩnh mạch và làm giảm cảm giác nặng ở chân.

Mang vớ (dày hơn và cứng hơn so với lần đầu tiên) là để ép lên các tĩnh mạch và tạo điều kiện lưu thông lại tĩnh mạch giúp giảm sưng và làm giảm đau.

Vật lý trị liệu giúp dẫn lưu bạch huyết, tĩnh mạch và săn chắc bắp chân để cải thiện lưu thông máu và giảm sưng.

Phẫu thuật được sử dụng để loại bỏ các tĩnh mạch giãn.

Trong điều trị suy giãn tĩnh mạch phải chú ý bệnh lý tim, Phải hỗ trợ và điều trị suy tim thật tốt.

CỐT LÕI SỨC KHỎE : PHÒNG BỆNH HƠN LÀ CHỮA BỆNH

BS Trương Hiếu Nghĩa